[Cái Chết Đen Thế kỷ XIV] Giết Chết 60% Dân Số Của Châu Âu

Cái Chết Đen - Bệnh Dịch Hạch

Bệnh dịch hạch. Cái Chết Đen được coi là một trong những đại dịch chết chóc nhất trong lịch sử nhân loại, ước tính nạn dịch này đã giết chết 30% - 60% dân số của châu Âu (tương đương 25 - 50 triệu người) và giảm dân số toàn cầu từ khoảng 450 triệu người xuống còn 350 - 375 triệu người vào năm 1400.

=> Xem thêm bài viết Top 5 shop hoa tươi Hương Thủy Huế uy tín

Vào đầu thế kỷ 20, các nhà khoa học thống nhất rằng cái Chết Đen có nguyên nhân là sự bùng phát của căn bệnh gây ra bởi vi khuẩn Yersinia pestis và lây lan thông qua loài bọ chét sống trên chuột đen. Một khi đã bị nhiễm vi khuẩn, bệnh nhân được ước tính là chỉ có thể sống sót trong vòng từ 60 đến 180 ngày.

Bệnh dịch hạch trong đại dịch Cái chết đen bùng phát do chấy rận và bọ chét sống ký sinh trên cơ thể những loài gặm nhấm như chuột rồi lây lan sang người. Tuy nhiên, người dân không hề biết đến điều này.

=> Xem thêm bài viết Top 5 shop hoa tươi An Giang uy tín

Cảnh dịch hạch bùng phát vào thế kỷ 14 tại Florence do họa sĩ Giovanni Boccaccio vẽ lại.

Quan điểm truyền thống cho rằng nguyên nhân của đại dịch này là sự bùng phát của bệnh dịch hạch gây ra bởi vi khuẩn Yersinia pestis tuy nhiên cho đến thời gian gần đây đã có những ý kiến nghi ngờ quan điểm này. Địa điểm bùng phát của cái Chết Đen thường được cho là ở Trung Á sau đó căn bệnh này nhiều khả năng thông qua loài chuột trên các tàu buôn mà lan đến bán đảo Krym vào năm 1346 rồi xâm nhập vào vùng Địa Trung Hải và châu Âu. Sự tàn phá khủng khiếp của Cái Chết Đen đã dẫn đến nhiều thay đổi lớn trong xã hội châu Âu như việc ra đời của nhiều tôn giáo mới hay sự chuyển đổi về cơ bản của kinh tế và xã hội châu Âu, tạo ra những ảnh hưởng sâu sắc tới tiến trình lịch sử của châu lục này.

=> Xem thêm bài viết Top 5 shop hoa tươi Quảng Ngãi uy tín

Ước tính châu Âu đã phải mất tới 150 năm để phục hồi dân số như trước thời gian đại dịch, sau này dịch hạch còn nhiều lần bùng phát trở lại tại đây và nó chỉ biến mất vào thế kỷ XIX.

Trong cuốn sách "The Black Death, 1346-1353: The Complete History", (Tạm dịch: Cái chết Đen, 1346-1353, Lịch sử hoàn thiện), tác giả Ole Jørgen Benedictow ước tính khoảng 50-60% dân số châu Âu (khoảng 50 triệu người) bị xóa sổ trong đại dịch "Cái chết Đen". Con số này cao hơn con số được nhiều nguồn đưa ra trước đó nói rằng 1/3 dân số châu Âu đã thiệt mạng trong đại dịch.

Dấu hiệu về một đại dịch đã xuất hiện ở châu Âu vào thế kỷ 14 khi một đợt dịch hạch ban đầu khiến gia súc chết dần chết mòn. Hệ quả là mùa màng năm đó thất bát dẫn tới 2 nạn đói lớn trên khắp châu Âu vào các năm 1316 và 1317.

=> Xem thêm bài viết Shop hoa tươi Bạc Liêu uy tín

Chuột nguyên nhân gây bệnh dịch hạch

Một phần ba dân châu Âu từng bị một loại vi khuẩn xóa sổ như thế nào?

Đại dịch "Cái chết Đen" cướp sinh mạng 1/3 dân số châu Âu thời điểm đó (khoảng 50 triệu người). Ảnh minh họa: Historic UK

Thêm vào đó, tình trạng hỗn loạn càng trầm trọng thêm khi các cuộc chiến tranh, nhất là cuộc chiến tranh Trăm Năm (1337-1453) giữa Anh và Pháp, diễn ra. Thậm chí, ngay cả thời tiết cũng trở nên tồi tệ hơn khi chu kỳ khí hậu ôn hòa nhường chỗ cho sự khởi đầu của một thời kỳ băng giá - mùa đông lạnh và kéo dài hơn. Điều đó đồng nghĩa thời gian trồng trọt bị thu hẹp lại, dẫn tới thức ăn ngày càng khan hiếm.

=> Xem thêm bài viết Shop hoa tươi Quận Thanh Xuân Hà Nội uy tín

Theo National Interest, "Cái chết Đen" được cho là bắt nguồn từ các thảo nguyên Trung Á, dần dần lan tới phía tây dọc theo các tuyến đường thương mại. Bệnh dịch hạch lần đầu tiên xuất hiện tại châu Âu là ở thành phố Genoa, Ý, năm 1347.

Một giả thuyết cho rằng các thương nhân Ý đã mắc bệnh dịch hạch trong suốt cuộc vây hãm thành phố Caffa của quân Mông Cổ khi những kẻ tấn công được cho là ném thi thể của người nhiễm bệnh vào trong tường thành. Những thương nhân Ý trốn khỏi thành phố, quay trở về Genoa và đem theo dịch bệnh. Trong nhiều tháng, 60% dân số trong thành phố này thiệt mạng.

Tại Florence, những người trong thành phố đã chuẩn bị kỹ lưỡng để tránh dịch bệnh, bao gồm cả việc từ chối cho những người nhiễm bệnh vào thành phố. Tuy nhiên, dịch bệnh vẫn lan rộng vào thời điểm mùa xuân khi thời tiết ấm hơn và hoạt động của lũ chuột ngày càng tăng.

=> Xem thêm bài viết Hoa tươi Tân An Long An uy tín

Quang cảnh người dân châu Âu bị Cái chết đen hoành hành. Hình minh họa

Nhà văn người Ý Giovanni Boccaccio là người sống qua đợt dịch bệnh đầu tiên quét qua thành phố Florence, nơi ông sống, năm 1348. Ông đã mô tả cảnh hỗn loạn, nỗi hoang mang và một số điều nhầm tưởng thời điểm đó. Mọi người nghĩ rằng chỉ cần chạm vào quần áo người chết là chắc chắn mắc bệnh. Nhiều người tránh tiếp xúc trực tiếp với bạn bè và họ hàng để giảm khả năng lây nhiễm.

=> Xem thêm bài viết Hoa tươi Đông Triều Quảng Ninh uy tín

Người dân trong thành phố đi qua các con đường đều dùng nước hoa để át đi mùi tử thi xuất hiện khắp nơi. Bệnh dịch giết chết những người nhiễm bệnh nhanh đến mức họ chết gục ngay trên đường phố, trong khi số khác chết tại nhà và chỉ được phát hiện khi hàng xóm ngửi thấy mùi hôi thối bốc lên.

Từ nước Ý, dịch bệnh lan ra Pháp, Tây Ban Nha, Anh… và khắp châu Âu với số người chết tăng đột biến. Con đường lây bệnh chủ yếu vẫn là qua các tuyến đường thương mại, những người tháo chạy khỏi vùng dịch bệnh và những con chuột mang mầm bệnh.

Dịch hạch là một căn bệnh gây ra bởi vi khuẩn dịch hạch bám trên bọ chét, loài sống ký sinh trên động vật gặm nhấm, nhất là chuột nâu. Vi khuẩn dịch hạch có thể lây qua đường máu, đường tiêu hóa, đường hô hấp, đường da - niêm mạc.

Theo Ancient History Encyclopedia, bệnh dịch hạch gồm 3 loại: Dịch hạch thể hạch, dịch hạch thể nhiễm trùng huyết và dịch hạch phổi. Cả 3 loại đều xuất hiện trong đại dịch "Cái chết Đen" nhưng dịch hạch thể hạch là phổ biến hơn cả. Nó gây nổi hạch (sưng) nghiêm trọng ở háng và nách (các hạch bạch huyết).

=> Xem thêm bài viết Hoa tươi Quận Dương Kinh Hải Phòng uy tín

Các vết loét màu đen, do tình trạng xuất huyết nội gây ra, bao phủ cơ thể. Các triệu chứng khác bao gồm sốt và đau khớp. Nếu không được chữa trị, khoảng 30 -75% số ca lây nhiễm bệnh dịch hạch thể hạch sẽ tử vong, thường trong vòng 3 ngày. Hai loại còn lại là thể nhiễm trùng huyết và dịch hạch phổi - thường gây tử vong trong mọi trường hợp.

Việc thiếu kiến thức y tế hay thậm chí là nhận thức khoa học cơ bản ở thế kỷ 14 khiến dịch bệnh càng lan nhanh. Người dân thời Trung Cổ không tin hoặc chưa có ý niệm về vi khuẩn gây bệnh cho người. Thay vào đó, họ đổ lỗi cho các tác nhân khác bao gồm khí độc, những kẻ xấu hay sự trừng phạt của "bề trên".

Xã hội thời đó cũng bị bệnh dịch làm thay đổi sâu sắc. Dịch bệnh và cái chết không chừa một ai. Số người chết từ mọi cấp độ (quý tộc tới nông dân) được ghi nhận với con số lớn. Những người nô bộc chết và không được thay thế đã làm suy yếu phần nào vị thế của các ông chủ.

=> Xem thêm bài viết Hoa tươi ở tại Đồng Hới Quảng Bình uy tín

Các cuộc nổi dậy diễn ra liên tục ở Anh, Pháp, Bỉ và Ý. Nhiều ngôi làng bị dịch bệnh xóa sổ, tình trạng thiếu lương thực diễn ra tràn lan. Người dân ở vùng dịch bệnh bị người khác nhìn với ánh mắt sợ hãi.

Quá nhiều thi thể khiến những người đứng đầu các khu vực không biết phải giải quyết như thế nào. Hình ảnh những chiếc xe đẩy chất đầy thi thể đã trở thành cảnh tượng phổ biến ở châu Âu thời điểm đó. Cách phòng tránh phổ biến thời bấy giờ chỉ là hạn chế tiếp xúc với người khác, và cầu nguyện.

Dịch bệnh cuối cùng cũng kết thúc vào năm 1352 nhưng lại tái bùng phát trở lại thêm một số đợt khác trong suốt phần còn lại của thời Trung cổ. Theo Live Science, tới sau thế kỷ 17, dịch hạch không còn bùng phát thành đại dịch lớn ở châu Âu.

=> Xem thêm bài viết Hoa tươi ở tại Quảng Ngãi uy tín

Cái Chết Đen được chia làm 3 nhóm: Dịch hạch thể bạch huyết, dịch hạch thể phổi và dịch hạch thể nhiễm trùng huyết (gây tỉ lệ tử vong cao nhất). Vào đầu thế kỷ XX, các nhà khoa học thống nhất rằng Cái Chết Đen có nguyên nhân là sự bùng phát của căn bệnh gây ra bởi vi khuẩn Yersinia pestis và lây lan thông qua loài bọ chét sống trên chuột đen (Rattus rattus). Một khi đã bị nhiễm vi khuẩn, bệnh nhân được ước tính là chỉ có thể sống sót trong vòng 60 - 180 giờ.[4] Tuy nhiên thời gian gần đây quan điểm truyền thống về Cái Chết Đen đã bị nhiều học giả đặt câu hỏi nghi ngờ,[5] một số người dựa vào những ghi chép dịch tễ học trong các tài liệu sử học đương thời đã cho rằng đây thực chất là bệnh sốt xuất huyết.

Hậu quả của đại dịch Cái Chết Đen

Cái Chết Đen vào thế kỷ 14 đã làm thay đổi về cơ bản cấu trúc xã hội châu Âu, một số giả thuyết cho rằng nó chính là một cú đấm mạnh vào Nhà thờ Công giáo đồng thời gây ra làn sóng khủng bố các nhóm dân thiểu số ở châu Âu như người Do Thái, người nước ngoài, người ăn xin và người bị bệnh phong. Nỗi lo sợ trước căn bệnh chết người có thể đến bất cứ lúc nào đã dẫn tới sự hình thành của trào lưu "sống gấp" trong những người sống sót.

Tại rất nhiều thành phố đông dân, tỷ lệ thiệt mạng đã vượt quá 50% dân số. Khoảng một nửa dân số Paris, tức 100.000 người, đã thiệt mạng vì cái Chết Đen, đại dịch cũng khiến dân số thành phố Firenze ở Ýgiảm từ chừng 120.000 người xuống còn 50.000 người vào năm 1338, ít nhất 60% dân số các thành phố Hamburg và Bremen đã thiệt mạng.

So với khu vực thành phố thì người dân sống ở những vùng hẻo lánh lại chịu thiệt hại ít hơn, các tu viện và giới tăng lữ lại chịu thiệt hại đặc biệt nặng nề vì họ thường là người đứng ra chăm sóc các bệnh nhân của cái Chết Đen.

Tình trạng kinh tế và xã hội của châu Âu tan hoang trong đại dịch lại còn chịu ảnh hưởng từ chính sách cấm vận và thù địch lẫn nhau của các vương triều châu lục. Cụ thể là Anh và Pháp càng hãm sâu vào cuộc chiến sau này được biết đến với cái tên Chiến tranh Trăm năm. Tất cả đã khiến châu Âu vào giữa thế kỷ 14 thực sự rơi vào thảm kịch cả về kinh tế và xã hội.

Dịch bệnh cuối cùng cũng kết thúc vào năm 1352 nhưng lại tái bùng phát trở lại thêm một số đợt khác trong suốt phần còn lại của thời Trung cổ. Theo Live Science, tới sau thế kỷ 17, dịch hạch không còn bùng phát thành đại dịch lớn ở châu Âu.

Nguồn internet